Patron szkoły

Stanisław Staszic
Stanisław Staszic

PATRON SZKOŁY – STANISŁAW STASZIC
Stanisław Wawrzyniec Staszic (ur. przed 6 listopada 1755 w Pile, zm. 20 stycznia 1826  w Warszawie) – polski działacz oświeceniowy, pisarz i publicysta, filozof i tłumacz, geograf  i geolog; ksiądz katolicki.
Urodzony w rodzinie mieszczańskiej, po ukończeniu szkół w Poznaniu, uzyskał święcenia i w 1778 został duchownym. Dalsze wykształcenie uzyskał w latach 1779-1781 we Francji i Niemczech. Był wychowawcą synów ekskanclerza Andrzeja Zamoyskiego. W celach naukowych podróżował po kraju, prowadząc badania geologiczne. Pełnił funkcje państwowe i społeczne.

Staszic był jednym z czołowych reformatorów i uczonych polskiego oświecenia. Filozof, głoszący monistyczną koncepcję rozwoju świata. Działał na rzecz poprawy położenia chłopów, w 1812, w folwarku Jarosławiec (koło Uchań) zakłada Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, stając się tym samym prekursorem w dziedzinie spółdzielczości w Polsce Zwolennik gruntownych reform systemowych w I Rzeczypospolitej, w okresie Sejmu Wielkiego wspierał piórem zmiany przeprowadzane przez parlament. Od 1808 prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1807-1812 członek Izby Edukacyjnej, od 1815 Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, członek Rady Stanu Królestwa Polskiego. Współorganizator szkoły uniwersyteckiej w Warszawie (1816) oraz Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach. Większą część swojego życia poświęcił Ziemi świętokrzyskiej.
Odegrał ważną rolę w rozwoju przemysłu, działając także jako geolog i badacz natury .
W latach 1816-1824 pełnił funkcję dyrektora generalnego Wydziału Przemysłu i Kunsztów Królestwa Kongresowego. Przygotował wówczas plan rozbudowy Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Wznowił eksploatację węgla kamiennego ze złoża Reden na terenie obecnej Dąbrowy Górniczej. Z inicjatywy Staszica powstało wiele obiektów przemysłowych, m.in. pierwsze w Królestwie Polskim huty cynku oraz ośrodki hutnictwa żelaza.

W pogrzebie duchownego uczestniczyło 14 tysięcy warszawiaków. Przez niemal cztery lata po śmierci Staszica jego grób był miejscem spotkań warszawskiej młodzieży i członków ruchów patriotycznych.

Prace Staszica:
Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego (1787)
Przestrogi dla Polski (1790)
O ziemorództwie gór dawnej Sarmacji, potem Polski (1805)
O ziemorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski (1815)
Myśli o równowadze politycznej Europy (1815)
O przyczynach szkodliwości Żydów (1818)
Ród Ludzki 1819-1820
O statystyce Polski
Tłumaczenia:
Iliada (1815)
Epok Natury Buffona (1786)
O Religii Ludwika Racine’a (1770)

(źródło: wikipedia.pl)

Skip to content